Brief aan de bank. Kunt u de rente verlagen?

Ad Broere heeft een brief opgesteld voor de mensen die een lening bij een bank hebben.

Het staat vrij deze tekst over te nemen en te gebruiken.
Op verzoek van een klant van de bank in moeilijkheden heb ik deze brief opgesteld:

Geachte heer ……,

Dank voor uw reactie d.d. ……… Ik heb mij voor hulp bij het schrijven van een antwoord aan u gewend tot de heer drs. A. Broere, auteur van ‘Geld komt uit het Niets’.

U refereert naar het programma Hollandse Zaken om mij duidelijk te maken dat banken geld uitlenen dat eerst is ingeleend van onder andere spaarders. Deze voorstelling van zaken klopt niet. Monetair Financiele Instellingen (MFI’s) zijn geldscheppende instellingen. Als een klant een leningcontract tekent met de bank, dan voert de bank op de balans aan de linkerkant het bedrag van de lening in als vordering op de klant. Aan de rechterkant wordt een deposito gecreëerd als verplichting van de bank aan de klant. Op die manier ontstaat er geld.

Alle banken hebben een lopende rekening bij de centrale bank. Als het geld van de lening van bank A naar bank B gaat omdat de begunstigde van de lening een rekening heeft bij bank B, dan wordt dit bedrag verrekend via de lopende rekening die bank A en bank B bij de centrale bank hebben. Zo vinden er op een dag veel transacties plaats, waarbij het geld dan weer eens van bank A naar een andere bank gaat en dan weer van een andere bank naar bank A. Eens per 24 uur worden de lopende rekeningen bij de centrale bank gesaldeerd. Als bank A dan tekort komt, dan kan de bank:

a. lenen van een collega bank,
b. lenen van de centrale bank,
c. spaargeld en deposito’s aantrekken,
d. obligatieleningen uitschrijven,
e. aandelen uitgeven

f. de hypotheek verkopen (securitiseren met een duur woord)

Onder normale omstandigheden is het kortstondig lenen van een collega bank of in het uiterste geval van de centrale bank voldoende. Voor het uitbreken van de crisis hielpen de banken elkaar aan geld; als een bank tekort kwam, dan leende die bank van een collega die geld over had. Door de crisis is deze carrousel echter gestopt, want het onderling vertrouwen tussen de banken was weg. Banken hadden vanaf dat moment dus een probleem als ze geld (reserves) tekort kwamen. Om deze reden en omdat banken het risico in de markt te groot vonden is de verlening van hypotheken en leningen sinds 2009 sterk teruggelopen.

Banken scheppen dus wel degelijk geld en het is niet zo dat ze eerst spaargeld of deposito’s tot hun beschikking moeten hebben en dan pas geld uitlenen. Het is andersom. Eerst lenen banken geld uit en achteraf brengen ze hun reserves op orde. Dat dit zo is werd verschillende keren bevestigd, onder andere door de Bank of England, Standard & Poors en Positive Money UK.

Vanzelfsprekend is geldschepping voor banken niet kosteloos, want als een bank achteraf de reserves op orde brengt, dan moet die bank op zijn beurt rente betalen. In verhouding tot wat banken ontvangen aan rente op hypotheken is dat echter weinig. De marge (het verschil tussen wat het de bank oplevert en wat het de bank kost) is groot.

De handtekening van de klant onder het hypotheekcontract is de oorzaak van het ontstaan van nieuw geld. Het is de kracht van banken en tevens de zwakte, want in een gunstige economie wordt er hierdoor te veel geld gecreëerd en in een ongunstige economie wordt er teveel geld vernietigd. Want geld en schuld zijn door deze geldscheppingsmethode aan elkaar verbonden. Hoe meer geld, hoe meer schuld. Als de banken, zoals in deze crisistijd de schulden willen verkleinen door meer aflossingen te vragen dan nieuwe leningen te verstrekken, dan is er dus minder geld beschikbaar en dat remt de economie.

Als u stelt dat banken afhankelijk zijn van aanbieders van geld, dan slaat dat beslist niet op de situatie van voor de crisis, maar op de huidige tijd. Omdat er een rem is gezet op de geldschepping trachten hypotheekverstrekkers geld in te lenen van grote beleggers zoals pensioenfondsen. Mijn aflossingsvrije hypotheek stamt echter nog uit de periode dat banken dachten dat de bomen nog tot in de hemel groeiden en de commercie voorop stond.

Aflossingsvrije hypotheken leveren immers veel rente op en de levenpolissen die werden afgesloten voor de aflossing na dertig jaar leverden veel provisie op. Door de crisis zijn ook de banken hard met de realiteit geconfronteerd. Wat mij daarbij erg tegenvalt is, dat banken daarvoor geen enkele verantwoordelijkheid nemen. Die verantwoordelijkheid wordt neergelegd bij de klant. Ik vind dat te simpel en ook onredelijk.

Banken hebben zorgplicht naar de klant. De rechter heeft zich in derivatenkwesties al meerdere keren uitgesproken ten gunste van de klant. Hetzelfde geldt ook voor het verstrekken van een aflossingsvrije lening met (woeker)polis, ter grootte van zes keer mijn jaarinkomen. De bank kan zich niet onttrekken aan zijn medeverantwoordelijkheid voor mijn financiële moeilijkheden nu ik buiten mijn schuld in slechte privé omstandigheden ben gekomen. Daarom verwacht ik van de bank medewerking aan een oplossing, door de rentelasten zo te verlagen dat ik deze in de huidige moeilijke omstandigheden kan opbrengen.

Hoogachtend,
………………